Woensdag 1 juni 2022, 19:00 uur

Endometriose: verborgen leed in het vizier van de huisarts krijgen

Organisatie:

Afdeling Huisartsgeneeskunde Amsterdam UMC (Locatie VUmc)
Endometriose Centrum 
Amsterdam UMC

Programmacie:

Prof. dr. Henk de Vries, voorzitter 

Prof.dr. Velja Mijatovic, gynaecoloog 

Drs. Renee Weersma, kaderarts urogynaecologie 

Drs. Ingrid Elfering, kaderarts urogynaecologie 

Accreditatie: aangevraagd 

Bereik: huisartsen & kaderhuisartsen urogynaecologie 

Duur: 2 uur exclusief pauze van 15 minuten 

Medium: webinar via ZOOM (FMS account) 

Funding: Educational grant van de Endometriose Stichting 

Please enter a number from 0 to 10.
geheel oneensoneensneutraaleensgeheel eens
De Inhoudelijke kwaliteit van de moderator was goed:
geheel oneensoneensneutraaleensgeheel eens
De Inhoudelijke kwaliteit van de moderator was goed:
geheel oneensoneensneutraaleensgeheel eens
De Inhoudelijke kwaliteit van de docent was goed:
De didactische vaardigheden van de docent waren goed
De opmaak van de PowerPoint presentatie was goed
geheel oneensoneensneutraaleensgeheel eens
De Inhoudelijke kwaliteit van de docent was goed:
De didactische vaardigheden van de docent waren goed
De opmaak van de PowerPoint presentatie was goed
geheel oneensoneensneutraaleensgeheel eens
De Inhoudelijke kwaliteit van de docent was goed:
De didactische vaardigheden van de docent waren goed
De opmaak van de PowerPoint presentatie was goed
geheel oneensoneensneutraaleensgeheel eens
De Inhoudelijke kwaliteit van de docent was goed:
De didactische vaardigheden van de docent waren goed
De opmaak van de PowerPoint presentatie was goed
geheel oneensoneensneutraaleensgeheel eens
De Inhoudelijke kwaliteit van de docent was goed:
De didactische vaardigheden van de docent waren goed
De opmaak van de PowerPoint presentatie was goed
geheel oneensoneensneutraaleensgeheel eens
De Inhoudelijke kwaliteit van de docent was goed:
De didactische vaardigheden van de docent waren goed
De opmaak van de PowerPoint presentatie was goed
geheel oneensoneensneutraaleensgeheel eens
De Inhoudelijke kwaliteit van de docent was goed:
De didactische vaardigheden van de docent waren goed
De opmaak van de PowerPoint presentatie was goed
geheel oneensoneensneutraaleensgeheel eens
a) De webinar was relevant voor mijn beroepspraktijk
b) Mijn kennis/vaardigheden zijn door deze nascholing toegenomen
c) De inhoud kwam overeen met de uitnodiging
d) De nascholing was vrij van ongepaste commerciële beïnvloeding

Achtergrond

Endometriose komt voor bij 6 tot 10% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Echter, de prevalentie van endometriose loopt op tot 50% bij vrouwen die zich presenteren met buikpijnklachten en met onvruchtbaarheid. Wereldwijd betreft het ruim 176 miljoen vrouwen die aan endometriose lijden. In Nederland komt dit overeen met ongeveer 400.000 vrouwen die endometriose hebben. Dat endometriose een maatschappelijke impact heeft blijkt ook uit een hoge economische last van endometriose waarbij ziekteverzuim en productiviteitsverlies een groot aandeel hebben naast de direct medisch gerelateerde kosten. Dit heeft recent ertoe geleid dat President Macron in Frankrijk substantiële subsidies beschikbaar heeft gesteld om awareness voor endometriose te verhogen. De weg die een endometriose patiënte aflegt tot de diagnose duidelijk is kan lang zijn: Nederlands onderzoek toonde aan dat de gemiddelde duur van het begin van de klachten tot het stellen van de diagnose 7.4 jaar bedraagt. Veertig procent van deze delay loopt de patiënte op in de eerste lijn. Daarom is meer awareness voor endometriose nodig onder huisartsen en is bijscholing nodig om vroegtijdige herkenning te realiseren Deze bijscholing is tot stand gekomen met steun vanuit de Endometriose Stichting en in samenwerking tussen de afdeling Huisartsgeneeskunde Amsterdam UMC (Locatie VUmc) en het Endometriose Centrum van het Amsterdam UMC. Het doel van deze eerste Nederlandse online bijscholing voor huisartsen is om de achtergronden, diagnostiek en behandeling van endometriose in de eerste maar ook tweede/ derde lijn inzichtelijk te maken.

 

Foto’s door Barbara Galvacs

Webinar programma: 

Moderatoren: prof. dr. V. Mijatovic (gynaecoloog) & em. Prof. dr. Henk de Vries (huisarts) 

Presentaties van te voren opgenomen in Powerpoint 

DEEL 1 

– Stellingen/ poll: waar staat de huisarts tav endometriose ? 

– Prof. dr. V. Mijatovic (gynaecoloog): Epidemiologie, pathogenese en diagnostiek van endometriose (15 min) 

– Dr. Moniek van der Zande (gynaecoloog): Diagnostic delay & endometriose: hoe ontstaat deze ? (15 min) 

– Drs. Judith Dekker ((kinder) gynaecoloog): Adolescenten & endometriose: net even anders ? 

Discussie: 10 minuten 

PAUZE 15 min 

DEEL 2 

– Mariel den Engelsman (GZ psycholoog & auteur van het boek “het gaat wel weer over”): Endometriose: het perspectief van een patiente. 

– Drs. Renee Weersma & drs. Ingrid Elfering (kaderhuisartsen urogynaecologie): Ingangsklachten en behandeling van endometriose in de eerste lijn. (15 min) 

– Dr. Robert de Leeuw (gynaecoloog): ICT ontwikkelingen om patient en dokter te ondersteunen bij de diagnose endometriose 

– Prof. dr. Velja Mijatovic: endometriose, verwijzing en hoe nu verder ? 

Discussie 10 minuten 

Wrap-up met formuleren van leerpunten 

Leerdoelen: 

– Achtergronden en diagnostiek van endometriose in de eerste lijn 

– Behandeling van endometriose in de eerste lijn 

– Kennis over organisatie van regionaal netwerk endometriose 

 

Sprekers & affiliaties: 

Prof. dr. Velja Mijatovic: gynaecoloog, Hoofd Endometriose Centrum Amsterdam UMC, Amsterdam 

Prof. dr. Henk de Vries: em. hoogleraar huisartsgeneeskunde, afdeling huisartsgeneeskunde Amsterdam UMC, locatie VUmc, Amsterdam 

Drs. Renee Weersma: Kaderarts urogynaecologie, huisartsenpraktijk Kennemerveen, Haarlem 

Drs. Ingrid Elfering: kaderarts urogynaecologie, Gezondheidscentrum Haveneiland, Amsterdam 

Dr. Moniek van der Zande: gynaecoloog, Medisch Centrum Haaglanden, Den Haag 

Drs. Judith Dekker: (kinder) gynaecoloog, Endometriose Centrum Amsterdam UMC, Amsterdam 

Drs. Mariel de Engelsman: GZ psycholoog, Bravis Ziekenhuis & auteur ‘Het gaat wel weer over’, uitgeverij Brooklyn 

Dr. Robert de Leeuw: gynaecoloog, Endometriose Centrum Amsterdam UMC, Amsterdam 

Velja Mijatovic

Professor Velja Mijatovic is gynaecoloog en subspecialist voortplantingsgeneeskunde bij het Amsterdam Universitair Medisch Centrum (UMC). Hij is hoofd van het multidisciplinaire Endometriose Centrum van het Amsterdam UMC, een van de 3 academische endometriose referentiecentra in Nederland.

Zijn onderzoek is gericht op tubaire (dys)functie, implantatie en endometriose. Hij was de hoofdonderzoeker van verschillende grote klinische evaluatiestudies, zoals de DESH-studie, de FOAM-studie, de TUBIE-studie en de COPIE trial. Sinds 2014 is hij senior lid van de H2Oil studiegroep die de resultaten van de H2Olie trial publiceerde in de New England Journal of Medicine.  Momenteel is hij ook de hoofdonderzoeker in twee grote internationale multicenter-onderzoeken, de H2Oil-timingstudie en de H2Oil-2-studie. Beide zijn die vervolgonderzoeken van de oorspronkelijke H2Oil-trial. Hij heeft meer dan 180 Pubmed geïndexeerde publicaties en zijn werk is meer dan 16.419 keer geciteerd bij een Hirsh-Index van 38. Hij schreef in het Leerboeken Textbook of Obsterics and Gynaecology , a life course approach en Steel’s Colon en Rectum Surgery het hoofdstuk Endometriosis.

Naast zijn klinische en researchwerkzaamheden bekleedde hij onder andere de volgende functies: voorzitter van de Nederlandse Menopauze Vereniging (2010-2014), hoofdredacteur van het Nederlands Tijdschrift voor Verloskunde & Gynaecologie (2013-2022) en lid van de ESHRE guideline group on Endometriosis en lid van de wetenschappelijke adviesraad van de Endometriose Stichting (2014-heden).

Henk de Vries

Henk de Vries is emeritus hoogleraar huisartsgeneeskunde. Hij is sinds 1983 verbonden aan de afdeling huisartsgeneeskunde van de Vrije Universiteit te Amsterdam, als docent in het studentenonderwijs en als onderzoeker. Als huisarts heeft hij gewerkt in Wilnis en aan de universitaire huisartsenpraktijk van het VUmc. Hij was betrokken bij de opzet van de Hoorn Studie (DM2) en heeft samen met vele anderen het onderwijs klinisch redeneren voor medisch studenten ontwikkeld. Hij is initiatiefnemer en lid van de hoofdredactie van het leerboek Diagnostiek van alledaagse klachten en schreef in het Leerboek Huisartsgeneeskunde het hoofdstuk over Diagnostiek in de spreekkamer. Sinds zijn pensionering ontwikkelt en verzorgt hij onderwijs klinisch redeneren voor aios en opleiders huisartsgeneeskunde van VUmc. Hij heeft samen met gynaecologen van VUmc diverse nascholingen over gynaecologische onderwerpen gegeven (abnormaal vaginaal bloedverlies, overgangsklachten en endometriose).

Renée Weersma 

Renée Weersma is huisarts en praktijkhouder van huisartsenpraktijk Kennemerveen in Haarlem. Vanaf 2009 werk zij als huisartsendocent bij de Huisartsopleiding aan de Amsterdams UMC locatie VUmc. Voordat zij huisarts werd heeft zij 4 jaar in verschillende ziekenhuizen gewerkt als arts assistent Gynaecologie. Vanaf 2013 is zij Kaderhuisarts Urogynaecogie en bestuurslid van de Expertgroep. Zij heeft meerdere nascholingen ontwikkeld en gegeven aan huisartsen over cyclusklachten, overgangsklachten, vulvapathologie, mictieklachten, incontinentie, gynaecologische waardigheden en prolaps. Zij heeft samen met collega’s gewerkt om bewustwording te creëren voor hemofilie onder collega artsen doordat cyclusklachten vaak één van de meest voorkomende klachten is bij het opsporen van hemofilie. Zij heeft enkele gynaecologische hoofdstukken geschreven in het handboek verrichtingen in de huisartsenpraktijk. Wetenschappelijk is zij verbonden aan het Nederlands Genootschap als commissielid NHG advies standaarden commissie en  zij heeft aan meerdere richtlijn herzieningen meegewerkt. Momenteel werkt zij mee aan de richtlijn mictieklachten bij mannen en prostaatkanker. Zij is gevraagd om mee te werken aan deze webinar over endometriose en doet dit graag vol enthousiasme vanuit haar rol als huisarts en met een hoge mate van interesse voor gynaecologie.

Ingrid Elfering

Ingrid Elfering is huisarts sinds het afronden van haar huisartsopleiding in 2000. Eerst heeft zij 7 jaar in een multidisciplinair gezondheidscentrum in Almere gewerkt om vervolgens huisarts te worden in een gezondheidscentrum op Ijburg, Amsterdam. De stad waar zij ook woont. Na het afronden van de eerste NHG Kaderopleiding Urogynaecologie in 2009 is zij geregistreerd kaderhuisarts. Naast het geven van diverse nascholingen op het gebied van de urogynaecologie, verzorgt zij ook workshops en vaardigheidstrainingen aan huisartsen en AIOS huisartsgeneeskunde. Sinds dit jaar is zij ook docent bij DOKH, waar zij doktersassistenten opleidt in het opzetten van een Vrouwenspreekuur in de huisartspraktijk. Als opleider van AIOS huisartsgeneeskunde heeft zij sinds 2009 al vele huisartsen mogen opleiden.

Moniek van der Zanden

Moniek van der Zanden is gynaecoloog in het Haaglanden Medisch Centrum in Den Haag. Zij werd opgeleid in het Radboudumc, Gelderse Vallei en Ziekenhuis Rijnstate tot algemeen gynaecoloog met aandachtsgebieden voortplantingsgeneeskunde en benigne gynaecologie. In 2019 promoveerde zij aan de Radbouduniversiteit op het onderwerp diagnostic delay bij endometriose. Haar onderzoek is gericht op factoren die het tijdig stellen van de diagnose endometriose beïnvloeden vanuit het perspectief van de patiënte, de huisarts en de gynaecoloog.

Tijdens haar opleiding tot gynaecoloog, het promotie onderzoek en in haar huidige functie heeft Moniek zich ingezet voor het versterken van de samenwerking tussen de eerste en tweede lijn. Zo was zij betrokken bij het opzetten van een stage voor AIOS gynaecologie in de huisartsenpraktijk, schreef zij mee aan het handboek urogynaecologie in de reeks praktische huisartsgeneeskunde en verzorgde zij regionaal en landelijk onderwijs voor (kader)huisartsen.

Gezien het frequente voorkomen en het zeer diverse klachtenpatroon verdient het ziektebeeld endometriose een onmisbare plek in het basiscurriculum van de geneeskunde opleiding. Dit brengt Moniek als co-assistentenopleider in het Haaglanden Medisch Centrum dagelijks met veel enthousiasme in de praktijk.

Judith Dekker

Sinds 2001 is Judith Dekker werkzaam als gynaecoloog bij het Amsterdam UMC, afdeling Voortplantingsgeneeskunde. Ze studeerde aan de Vrije Universiteit Amsterdam en vervolgde haar opleiding aan het VU Medisch Centrum. Na haar fellowship Voortplantingsgeneeskunde in 2003 werd zij geregistreerd als subspecialist Voortplantingsgeneeskunde. Haar speciale focus ligt op endometriose, endocrinologie, reproductieve chirurgie en kinder- en adolescentengynaecologie. Ze is lid van ESHRE en de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie. In 2021 werd ze voorzitter van de Werkgroep Kinder- en Adolescenten Gynaecologie (WKAG). Judith neemt deel aan de curricula van de Bachelor en Master Geneeskunde en aan het opleidingsprogramma van gespecialiseerde verpleegkundigen OBGYN.

Al vele jaren heeft ze een bijzondere interesse in het ziektebeeld endometriose die het volledige spectrum van de pathogenese, het klinisch beeld als het beheersen van de ziekte, zowel medicamenteus als chirurgisch, bestrijkt. Door haar betrokkenheid bij de kinder- en adolescenten gynaecologie werd het effect van de ziekte steeds duidelijker, zowel in het volwassen leven als in de adolescentie.

Mariel den Engelsman

Mariel den Engelsman is sinds 2019 werkzaam als GZ-psycholoog binnen de vakgroep medische psychologie van het Bravis ziekenhuis. Hiervoor was zij werkzaam binnen de GGZ (basis en specialistisch), de VVT en andere ziekenhuizen. Zij behaalde haar registratie tot cognitief gedragstherapeut VGCT en specialiseert zich momenteel verder tot seksuoloog NVVS. Hierbij is haar doel om intimiteit en seksualiteit en de gevolgen van fysieke/medische aandoeningen hierop, een vaste plek te geven binnen de ziekenhuiszorg.

Naast de studie psychologie aan de Universiteit Leiden studeerde zij af aan de AKI, Hogeschool voor de kunsten en design in Enschede. Zij had vijf jaar een zelfstandige beroepspraktijk.  Naast haar werkzaamheden als kunstenaar ontwikkelde zij educatieve programma’s (kunstonderwijs), gaf zij kunstlessen voor basis- en middelbare scholen en verzorgde zij workshops voor bedrijven en instellingen.

In 2019 verscheen haar debuutroman het gaat wel weer over bij uitgeverij Brooklyn. Hierin schrijft zij zeldzaam openhartig, eerlijk en persoonlijk over haar eigen leven als patiënt en haar ervaringen in ziekenhuizen en met zorgverleners. Recht voor z’n raap, kritisch en met een gezonde dosis zelfspot beschrijft ze gedachten, gevoelens en gedragingen die we meestal vooral juist níet willen etaleren. Met haar boek en het delen van haar ervaringen op congressen, opleidingen en symposia hoopt zij een bijdrage te kunnen leveren aan het verbeteren van de (patiëntgerichte)zorg. Tevens hoopt zij andere patiënten tot steun te zijn en taboes te kunnen doorbreken.

In navolging op haar boek is zij sinds 2020 columnist voor het Bravis ziekenhuis. Zij schrijft hierbij over situaties die haar opvallen.  Door ervaringen te delen en kennis van de werkzaamheden in het ziekenhuis te vergroten probeert zij verbinding te maken. Zowel onderling tussen medewerkers van verschillende afdelingen binnen het ziekenhuis, als tussen zorgverleners en patiënten.

Robert de Leeuw

Robert de Leeuw is benigne gynaecoloog bij het Amsterdam UMC. Sinds 6 jaar is hij staflid van de benigne gynaecologie, met speciale aandacht voor endometriose, adenomyose, myomen, niches en transgender chirurgie. Hij is in 2019 gepromoveerd bij de beta-faculteit van de VU Universiteit op digitaal onderwijs voor de medische vervolgopleiding. Zijn onderwijs activiteiten bestaan uit internationaal AIOS onderwijs, commissie lid van de Cie Onderwijs, lid van de werkgroep LOGO en voorzitter van de werkgroep digitaal portfolio. Naast zijn onderwijs activiteiten is Robert lid van de MUSA onderzoeksgroep voor de professionalisering van de gynaecologische benige echografie en doet hij onderzoek naar adenomyose en keizersnede littekens (niches). Hij begeleid hier 6 promovendi bij. Zijn klinische taken bestaan vooral uit minimaal invasieve chirurgie middels conventionele laparoscopie en robot chirurgie.