Informatie over Endometriose

Endometriose is een goedaardige aandoening die voorkomt bij  vrouwen in de vruchtbare levensperiode. Het wordt gekenmerkt door het voorkomen van baarmoeder-achtig slijmvlies in de buikholte. Endometriose weefsel wordt veelal gezien op het buikvlies,  de eierstokken en in de eileiders  Zodoende kan het optimaal functioneren van deze organen worden belemmerd. In sommige gevallen komt endometriose ook buiten de buikholte voor zoals in de blaas, de urineleider(s), de darmwand of zelfs in de longen.

Over het ontstaan van endometriose bestaan verschillende theorieën. De theorie van de zogenaamde retrograde menstruatie is de meest voor de hand liggende. Deze theorie gaat ervan uit dat tijdens de menstruatie bloed niet alleen maar via de vagina naar de buitenwereld vloeit maar ook via de eileiders in de buikholte terecht komt. Het menstruatiebloed bevat endometriumcellen ( cellen die de bekleding van de baarmoederholte vormen en waaruit men menstrueert). Als deze cellen met het menstruatiebloed  in de buikholte terecht komen worden zij door het afweersysteem van het lichaam opgeruimd. Als dat niet of onvoldoende gebeurt dan kunnen de endometriumcellen zich innestelen op het buikvlies en/of op de buikorganen waardoor er endometriose ontstaat.

Net als het endometrium  in de baarmoeder is het endometrioseweefsel ook gevoelig voor hormonen uit de eierstok. Onder invloed van het hormoon oestrogeen groeit endometriose weefsel. Tijdens de menstruatie zullen de gezwollen endometriosehaarden een klein beetje bloed verliezen, wat de omringende weefsels  irriteert. Dit kan leiden tot pijnklachten (pijnlijke menstruatie, pijnlijke stoelgang, pijn bij het plassen en pijn tijdens en/of na het vrijen), verklevingen (litteken weefsel dat organen aan elkaar vastkleeft), verminderde vruchtbaarheid, bloedverliesklachten en vermoeidheid/ lusteloosheid.

Dat doen wij door een aantal stappen met u te doorlopen:
– In de eerste plaats zal de arts u bevragen over uw pijnklachten en hoe uw menstruatiecyclus verloopt. Hierbij is het van belang om een indruk te krijgen welke impact uw klachten hebben op uw dagelijkse leven en of zij leiden tot emotionele problemen.
– Daarna kan een inwendig onderzoek in combinatie met een transvaginale echo  aanwijzingen verschaffen over de oorzaak van uw pijnklachten. Indien nodig zal aanvullend onderzoek middels bijvoorbeeld een MRI scan worden afgesproken.
– Bloed- en urineonderzoek kan worden aangeraden om andere ziekten uit te sluiten. In het bloed wordt vaak het eiwit CA 125 bepaald . Verhoging  van het CA 125 kan een aanwijzing zijn voor (ernstige) endometriose. Bij vruchtbaarheidsproblemen kan ook onderzoek naar uw hormoonwaarden en zaadonderzoek van uw partner worden geadviseerd.
– Uiteindelijk worden alle bevindingen besproken in ons multidisciplinaire endometriose team en wordt u een op maat gesneden  advies gegeven ten aanzien van het vervolg traject. Dit kan inhouden dat u een operatie (meestal middels een zogenaamde laparoscopie ofwel kijkoperatie) wordt geadviseerd om de diagnose zeker te stellen en de eventuele  endometriose te behandelen  door middel van de CO2 laser.

Wanneer eenmaal de diagnose endometriose is gesteld zijn er vier behandelmogelijkheden: operatieve behandeling, hormonale behandeling,  een combinatie van deze twee en/of pijn behandeling.
– De operatieve behandeling stelt zich tot doel de endometriose zoveel mogelijk te verwijderen om de klachten te verminderen. Dit kan gebeuren door de endometriosehaarden weg te snijden, eventuele  cysten in de eierstok  te verwijderen  of de endometriose middels de laser te verdampen (evaporiseren). Ook kan relevant  littekenweefsel hiermee worden verwijderd. Deze operaties worden verricht door gespecialiseerde gynaecologen in ons team in samenwerking met een darmchirurg en/of een uroloog die deel uit maken van ons endometriose team.
– De hormonale behandeling kan voor, in plaats van of na een operatie worden toegepast. De volgende middelen staan ons ter beschikking: 1. Orale anticonceptiva ( de pil), progestativa (zoals bijvoorbeeld de prikpil) en GnRH agonisten (injecties die de overgang nabootsen).
– De pijnbehandeling vindt plaats in samen werking met pijnspecialisten. Deze kunnen u verschillende behandelingen aanbieden om (chronische) pijn te onderdrukken.
Indien er sprake is van ongewenste kinderloosheid dan kunnen naast chirurgische behandeling ook verschillende vruchtbaarheids behandelingen worden toegepast  zoals bijvoorbeeld  IUI (Intra Uteriene Inseminaties) en IVF (In Vitro Fertilisatie)/ ICSI (Intra Cytoplasmastische Sperma Injecties) (link naar Patientenfolders IVF centrum).